Zespół Kancelarii Ekologicznej opracował dla swojego klienta zgłoszenie instalacji, która nie wymaga uzyskania pozwolenia. Instalacje, dla których nie jest wymagane pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, a które muszą zostać zgłoszone organowi właściwemu określa się zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów z instalacji nie wymaga pozwolenia oraz zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia. W omawianym przypadku zastosowano przepis §1 ust. 3. rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów z instalacji nie wymaga pozwolenia. Mówi on, że pozwolenia nie wymaga wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z innych niż określone w ust. 1 lub 2 rodzajów instalacji, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych, w przypadku gdy żadna z substancji wprowadzanych do powietrza z wszystkich tych rodzajów instalacji położonych na terenie jednego zakładu nie powoduje przekroczenia 10% dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10% wartości odniesienia, uśrednionych dla 1 godziny.

Zgłoszeniu podlegała instalacja do laserowej obróbki sklejki drewnianej i drewna. Wśród emitowanych substancji uwzględniono: pył (w tym pył PM10 i pył PM2,5), dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz tlenek węgla. W wyniku przeprowadzonych obliczeń ustalono, iż ilości emitowanych zanieczyszczeń w wyniku prowadzonych procesów są niewielkie. Po przeprowadzeniu analizy w programie Operat FB, z uwzględnieniem parametrów emitorów, obliczonej emisji oraz biorąc pod uwagę aktualne tło zanieczyszczeń powietrza, udowodniono, że żadna z substancji wprowadzanych do powietrza nie powoduje przekroczenia 10% dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10% wartości odniesienia, uśrednionych dla 1 godziny. W związku z powyższym uznano jak na wstępie, iż przedmiotowa instalacja nie wymaga pozwolenia i że należy jej objąć zgłoszeniem.

W toku postępowania administracyjnego właściwy w sprawie Starosta poinformował, iż przedmiotowa instalacja nie podlega obowiązkowi zgłoszenia, natomiast wymaga uzyskania pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. Starosta uzasadnił swoje stanowisko wskazaniem Ministra Klimatu i Środowiska, który zauważa, że dla pyłu zawieszonego PM2,5 nie został w przepisach prawa określony dopuszczalny poziom substancji w powietrzu uśredniony dla jednej godziny ani też dla tego zanieczyszczenia nie została określona wartość odniesienia uśredniona dla jednej godziny. W związku z powyższym, nie jest możliwe, aby dla pyłu zawieszonego PM2,5 sprawdzić następujący warunek: żadna z substancji wprowadzanych do powietrza z wszystkich tych rodzajów instalacji położonych na terenie jednego zakładu nie powoduje przekroczenia 10% dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu uśrednionych dla 1 godziny albo 10% wartości odniesienia uśrednionych dla 1 godziny. Dla pyłu zawieszonego PM2,5 poziom dopuszczalny został określony wyłącznie dla roku kalendarzowego (okres uśredniania wyników pomiarów) w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, natomiast wartość odniesienia w ogóle nie została określona.

Starosta na podstawie stanowiska Ministerstwa Klimatu i Środowiska zaznaczył, iż jeżeli nie jest możliwy do sprawdzenia powyższy warunek, żadna z instalacji pyłotwórczych emitujących pył PM2,5 nie może podlegać zgłoszeniu na podstawie §1 ust 3. rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów z instalacji nie wymaga pozwolenia. W efekcie, właściwy w sprawie Starosta nie przyjął złożonego zgłoszenia i wniósł sprzeciw.

Na podstawie przedstawionego przypadku należy stwierdzić, że instalacje, z których emitowany jest do powietrza pył PM2,5 nie podlegają ocenie pod kątem wymagalności pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza na podstawie §1 ust 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów z instalacji nie wymaga pozwolenia, gdyż dla tej substancji nie został określony dopuszczalny poziom ani wartość odniesienia uśrednione dla 1 godziny. Zatem tego typu instalacje zawsze będą wymagały uzyskania pozwolenia na podstawie art. 220 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.

Autorka: Natalia Kubiak, Kancelaria Ekologiczna

Wiosną 2024 roku Pan Marcin Kaźmierski opracował opinię w sprawie nielegalnego transgranicznego przemieszczenia odpadu niebezpiecznego w postaci uszkodzonego pojazdu ze Stanów Zjednoczonych. Opinia została sporządzona w oparciu o dokumenty i zdjęcia, opinię rzeczoznawcy samochodowego. Podstawę opinii stanowiły odpowiedzi na pytanie czy pojazd w dniu wwozu na teren Rzeczypospolitej Polskiej stanowił odpad niebezpieczny w myśl art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2023 r., poz. 1587) w związku z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz.U. z 2020 r., poz. 1792) oraz rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów.

W wyniku przeprowadzonej kontroli interwencyjnej, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska orzekł, iż sprowadzony z USA pojazd w dniu wwozu go na teren RP stanowił odpad niebezpieczny o kodzie 16 01 04* (zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy), a jego przemieszczenie nastąpiło bez wymaganego zgłoszenia i zgody Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.

Działania kontrolne WIOŚ wykazały, iż w momencie przemieszczenia pojazdu do Polski przez kontrolowanego, pojazd był znacząco uszkodzony i posiadał dokument Salvage Certyficate wydany przez Stan Kalifornia, z którego wynikało, iż wskazany pojazd podlegał szkodzie całkowitej „total loss”. W świetle przedstawionej przez kontrolowanego dokumentacji uznano, iż przedmiotowy pojazd został zakupiony jako niesprawny, poważnie uszkodzony zarówno w dacie nabycia, jak i w dacie przemieszczenia go do Polski. W związku z tym, iż pojazd nie mógł być w tym okresie użytkowany zgodnie z jego przeznaczeniem, został uznany przez Inspektora WIOŚ jako odpad, którego przemieszczenie podlega zapisom ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów oraz rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów. Przy klasyfikacji pojazdu jako odpad o kodzie 16 01 04* wzięto pod uwagę stan wyposażenia przedmiotowego samochodu tj. silnik z filtrem oleju, układ przenoszenia napędu oraz układ zawieszenia i kierowania. Wszystkie wyżej wymienione elementy lub podzespoły zawierały wewnątrz olej silnikowy i przekładniowy, zaliczane do niebezpiecznych.

W celu rozstrzygnięcia czy przedmiotowy pojazd stanowił odpad, w tym odpad niebezpieczny, w pierwszej kolejności dokonano analizy definicji odpadu w myśl art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2023 r., poz. 1587), w związku z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz.U. z 2020 r., poz. 1792) oraz rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów, a także orzeczenia ETS C-235/02 (ECR 2004/1B/1-01005). Pomocniczo oparto się na „Wskazówkach metodycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z dnia 3 kwietnia 2008 r. w sprawie uznawania pojazdów za odpad w transgranicznym przemieszczaniu odpadów”, a także na „Wytycznych Korespondentów Nr 9 w sprawie przemieszczania odpadów w postaci pojazdów”.
Autor opinii, na podstawie zgromadzonego materiału, nie mógł jednoznacznie orzec czy przedmiotowy pojazd w dniu wwozu go na teren RP stanowił lub nie stanowił odpadu. Aby to ustalić decydujące znaczenie ma moment jego sprzedaży – wola sprzedającego. W przedstawionych dokumentach było zbyt mało informacji, które pozwalały przesądzić jaka była intencja sprzedawcy w momencie sprzedaży pojazdu. W opinii wskazano, iż aby dokonać poprawnej oceny woli sprzedawcy należałoby np. ustalić i ocenić treść oferty sprzedaży przedmiotowego pojazdu, ze szczególnym uwzględnieniem opisanego w niej stanu technicznego i formalnoprawnego (z punktu widzenia obowiązujących na terytorium Stanów Zjednoczonych przepisów – prawo stanowe i prawo federalne). W odniesieniu do „Wytycznych Korespondentów Nr 9 w sprawie przemieszczania odpadów w postaci pojazdów” autor opinii wskazał, iż aby rozstrzygnąć czy przedmiotowy pojazd wymagał napraw drobnych lub czy wymagał napraw wykraczających poza naprawy drobne i ekonomicznej opłacalności naprawy na terenie Polski (co kwalifikowałoby go jako odpad), oceny winien dokonać mechanik.

Autorka: Magdalena Zachara, Kancelaria Ekologiczna

Więcej w artykule pt. Nielegalne transgraniczne przemieszczenie odpadu a import uszkodzonego pojazdu z USA

Wiosną bieżącego roku zespół Kancelarii Ekologicznej pochylił się na sprawą dotyczącą konieczności przedłużenia okresu trwania odstępstw od Konkluzji BAT dla jednej z firm branży szklarskiej. Przedmiotowy wniosek dotyczył przedłużenia udzielonego już odstępstwa dla dopuszczalnej wielkości emisji substancji.

Podstawą do sporządzenia wniosku było opracowanie „Wytyczne w zakresie odstępstw od granicznych wielkości emisyjnych dla instalacji przemysłowych wymienionych w Aneksie I Dyrektywy IED”, które zostało wydane w listopadzie 2023 roku przez zespół autorski Instytutu Badań Stosowanych Politechniki Warszawskiej na zamówienie Ministerstwa Klimatu i Środowiska (zwane dalej wytycznymi do odstępstw).

Podstawę prawną przedmiotowego wniosku stanowiła decyzja wykonawcza Komisji Europejskiej 2016/1032 z dnia 28 lutego 2012 r. ustanawiającą konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE (dalej: Konkluzje BAT) w sprawie emisji przemysłowych, w odniesieniu do produkcji szkła oraz art. 204 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.

Wniosek o odstępstwo od Konkluzji BAT został napisany zgodnie z rekomendacjami zawartymi w wytycznych do odstępstw i dzielił się na poszczególne punkty:

Wyjaśnienie treści i sposobu wnioskowania o odstępstwa:

Scenariusz bazowy oznacza poziom emisji zgodnie z aktualnie obowiązującymi wymaganiami z zakresu ochrony środowiska, jakie instalacja powinna spełniać zgodnie z przepisami krajowymi. Jednak w przedmiotowym przypadku przepisy prawa nie określały dopuszczalnych poziomów emisji, z tego względu przyjęto wielkości wskazane w pozwoleniu zintegrowanym udzielonym przed wejściem w życie Konkluzji BAT. Scenariusz wnioskowany stanowi scenariusz odzwierciedlający poziom emisji, o jaki Wnioskodawca ubiega się o odstępstwo. Scenariusz BAT określa warunki pracy instalacji w pełnej zgodności z granicznymi wartościami emisji BAT AELs.

We wniosku uwzględniono planowane działania inwestycyjne, których realizacja ma na celu dostosowanie emisji z instalacji do BAT AEls, a przede wszystkim koszty poszczególnych działań (CAPEX – koszty inwestycyjne). Kolejnym elementem wniosku było określenie kosztów operacyjnych (OPEX). Koszty inwestycyjne (CAPEX) stanowią nakłady przeznaczone na zakup, utrzymanie lub ulepszenie środków trwałych zakładu, natomiast koszty operacyjne (OPEX) oznaczają koszty ponoszone w związku z codziennym działaniem przedsiębiorstwa.

Następnie określono koszty zewnętrzne i korzyści środowiskowe. Koszty zewnętrzne oznaczają koszty wynikające z emisji substancji do powietrza. Korzyści środowiskowe wynikają z wielkości emisji, która byłaby emisją unikniętą w wyniku funkcjonowania instalacji i wielkości emisji do powietrza, zgodnie ze scenariuszem BAT, w odniesieniu do scenariusza wnioskowanego. Zatem korzyści środowiskowe są równoznaczne z różnicą pomiędzy kosztami zewnętrznymi według scenariusza wnioskowanego a kosztami zewnętrznymi według scenariusza BAT.

W poszczególnych raportach EEA oraz w wytycznych do odstępstw określono wysokość kosztów zewnętrznych dla emisji poszczególnych substancji do powietrza, wyrażanych jako EUR/Mg. Przedstawiane są one jako wartość dla VOLY (ang. Value Of a Life Year) oraz VSL (ang. Value of Statistical Life). Obie metody należą do grupy metod kapitału ludzkiego bazujących na ocenie, w jakim stopniu zmiany w środowisku wpływają na dochody jednostek i społeczeństw. Jednak w wytycznych do odstępstw rekomendowane jest przyjęcie wysokości kosztów zewnętrznych, zgodnie z metodą VOLY. Korzyści środowiskowe zostały obliczone ze wzoru:

gdzie:

Kś – korzyści środowiskowe w określonej walucie

E_u – roczna uniknięta emisja substancji do powietrza

K_z – koszty zewnętrzne w EUR

EUR – kurs euro

WspK – współczynnik korygujący (zgodnie z tabelą 6 w wytycznych do odstępstw)

Po zebraniu powyższych informacji przystąpiono do obliczenia współczynnika BCR. Współczynnik BCR (ang. Benefit-Cost Ratio) oznacza współczynnik korzyści środowiskowych do zdyskontowanego strumienia kosztów przeliczonych na całkowity koszt roczny. Wyliczenie wartości współczynnika BCR dla strumienia kosztów dostosowania instalacji oraz zmonetyzowanych korzyści środowiskowych pozwala na porównanie tych dwóch wielkości i ocenę, czy spełniony jest warunek dysproporcji. Wzór na obliczenie współczynnika BCR przedstawiono poniżej:

gdzie:

Kś – korzyści środowiskowe

t – kolejny rok analizy

wsp. dyskontowy – współczynnik dyskontowy

n – liczba lat, na które wnioskowane jest odstępstwo od BAT-AELs

Dyskontowanie odzwierciedla zmianę wartości pieniądza w czasie, również zmianę wartości kosztów i korzyści w przyszłości oraz umożliwia przeliczenia wartości przyszłych kosztów i korzyści na ich wartości bieżące. Wzór na współczynnik dyskontowy przedstawiono poniżej. Jednak można także przyjąć wielkość określoną w wytycznych do odstępstw – 8%.

gdzie:

r – stopa procentowa

t – kolejny rok analizy

Wynik obliczeń współczynnika BCR został porównany ze współczynnikiem 0,7 umownie odzwierciedlającym dysproporcję między kosztami dostosowania, a korzyściami dla środowiska. Gdy współczynnik BCR jest mniejszy lub równy 0,7 (BCR<0,7 lub BCR=0,7) wówczas spełniony jest warunek nieproporcjonalności kosztów i korzyści, a odstępstwo od granicznych wielkości emisji jest uzasadnione.

W przedmiotowym przypadku współczynnik BCR był na bardzo niskim poziomie, a tym samym został spełniony warunek BCR < 0,7.

Autorka: Agata Budaj, Kancelaria Ekologiczna

Jednym z zadań Kancelarii Ekologicznej w ostatnim czasie było zgłoszenie instalacji, która nie wymaga pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz. U. z 2010 r. nr 130, poz. 881).

Zgłoszeniu podlegały dwa kotły opalane gazem ziemnym, które zlokalizowane były we wspólnym obiekcie tzw. kotłowni. Każdy z kotłów charakteryzował się mocą cieplną o wysokości 1,5 MW. Ponadto zgłoszeniu podlegały również dwa kotły opalane gazem ziemnym, które zlokalizowane były we wspólnym obiekcie tzw. kotłowni. Każdy z kotłów charakteryzował się mocą cieplną o wysokości 0,516 MW.

Kotły gazowe każdy o mocy 1,5 MW zostały zaklasyfikowane jako średnie źródła spalania będące nowymi źródłami emisji. Zgodnie z powyższym podczas określania wielkości emisji wykorzystano wielkości określone w załączniku nr 5 Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 24 września 2020 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów (Dz. U. z 2020 r. poz. 1860). W myśl art. 157a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556), zwanej dalej p.o.ś., kotły o mocy 0,516 MW należy interpretować jako osobne źródła, mimo że zlokalizowane są w jednym obiekcie. Z uwagi na powyższe nie sumuje się mocy dwóch kotłów w celu ustalenia, czy instalacja podlega pod standardy emisyjne. Zgodnie z rozporządzeniem kotły poniżej 1,0 MW nie podlegają pod standardy emisyjne. Do obliczeń emisji należy skorzystać ze wskaźników KOBiZE, do obliczeń wartości emisji należy wykorzystać wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw dla źródeł o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW zastosowane do automatycznego wyliczenia emisji w raporcie do Krajowej bazy za rok 2022, którą opublikował Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa styczeń 2023.

Zespół Kancelarii Ekologicznej otrzymał zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, o których mowa w art. 152 ust 4b ustawy p.o.ś. Organ właściwy do wydania zaświadczenia zawiadomił, że w związku ze zgłoszeniem instalacji, która podlega pod standardy emisyjne, wszczyna on postępowanie z urzędu w sprawie wydania decyzji ustanawiającej wymagania w zakresie ochrony środowiska dotyczącej eksploatacji instalacji energetycznej [na podstawie art. 61 §1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775)].

Zadaniem Kancelarii Ekologicznej było opracowanie wytycznych do procedury przeprowadzania kontroli palenisk pod kątem przestrzegania uchwały antysmogowej i zakazu spalania odpadów zgodnie z zapisami zawartymi w Programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego z 2020 r.

Przygotowane wytyczne poprzedzono szczegółową analizą obowiązujących procedur przeprowadzania kontroli palenisk w 144 gminach w Małopolsce, co stanowiło 79,1% wszystkich jednostek, do których zwrócono się z zapytaniem. Wnioski z przeprowadzonych analiz zawarto w sporządzonym opracowaniu.

Opracowane wytyczne zawierały rekomendacje i zalecenia dla gmin województwa małopolskiego dotyczące procedury kontroli przestrzegania:

• zakazu spalania odpadów zawartego w art. 191 ustawy o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797) w związku z art. 379 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219)
• uchwał Sejmiku Województwa Małopolskiego przyjętych na podstawie art. 96 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Opracowane przez Kancelarię Ekologiczną wytyczne zawierały zapisy dotyczące:

• technicznych kwestii wprowadzania procedury na terenie gminy, np. informacji o tym, w jaki sposób procedura powinna zostać przyjęta, by była zgodna z prawem i obowiązująca,
• podstawy prawnej przeprowadzenia kontroli,
• informacji o osobach uprawnionych do przeprowadzenia kontroli,
• informacji dotyczących minimalnego zakresu upoważnień potrzebnych do przeprowadzenia kontroli,
• podziału na kontrole interwencyjne i planowe,
• wskazań do wykonania poszczególnych czynności kontrolnych w zależności od zastanej sytuacji (np. podejrzenie spalania odpadów – pobór próbki popiołu, spalanie biomasy – pomiar wilgotności, przestarzały kocioł – informacja o obowiązku wymiany do roku 2026),
• wskazań dotyczących przygotowania i postępowania z protokołem z kontroli,
• wskazań do zapisów dotyczących ochrony danych osobowych w procedurze,
• wykorzystania aplikacji Ekointerwencja, zgłoszeń telefonicznych, mailowych, listownych itp.,
• wymagań i ograniczeń wynikających z sytuacji epidemiologicznej COVID-19.

Do wytycznych załączono przykładową procedurę przeprowadzania kontroli palenisk pod kątem przestrzegania uchwały antysmogowej i zakazu spalania odpadów. Procedura ta uwzględniała różne schematy rozwiązań, np. dla gminy ze strażą gminną lub międzygminną albo bez niej.

Opracowane wytyczne skonsultowano z gminami województwa małopolskiego a otrzymane uwagi dołączono do opracowania wraz z propozycją ich uwzględnienia lub nieuwzględnienia.

Wynikiem prac przeprowadzonych przez Kancelarię Ekologiczna była szczegółowa analiza stanu formalno-prawnego oraz wypracowanie wytycznych do procedury. W toku prac stworzono także następujące dokumenty:

• Propozycję brzemienia zarządzenia będącego podstawą przyjęcia procedury kontroli palenisk;
• Wzór procedury w przypadku posiadania straży gminnej;
• Wzór procedury w przypadku braku posiadania straży gminnej;
• Wzór protokołu kontroli;
• Wzór upoważnienia do przeprowadzenia kontroli;
• Wzór rejestru zgłoszeń.

Opracowanie „Wytyczne do procedury przeprowadzania kontroli palenisk pod kątem przestrzegania uchwały antysmogowej i zakazu spalania odpadów” przygotowane dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego przez Kancelarię Ekologiczną Sp. z o.o.

Autorka: Weronika Warachowska, Kancelaria Ekologiczna

Więcej w artykule pt. Podejrzenie spalania odpadów – jak przebiega kontrola palenisk?

Opracowanie sprawozdania z przeprowadzonego audytu wejścia w zakładzie produkcyjnym z branży hutniczej.

Przeanalizowano:

• stan faktyczny,
• wydane pozwolenia na korzystanie ze środowiska
• planowane działania w zakresie gospodarki odpadami, emisji zanieczyszczeń do powietrza, gospodarki wodno-ściekowej oraz emisji hałasu.

Przeprowadzono szczegółową analizę stanu formalno-prawnego, uzyskanej przez Klienta dokumentacji, wydanych pozwoleń na korzystanie ze środowiska, prowadzonej przez Klienta sprawozdawczości środowiskowej oraz stanu faktycznego zastanego na terenie zakładu.

Sprawozdanie z audytu wejścia zawiera szczegółowy opis stanu formalno-prawnego z zakresu wytwarzania i przetwarzania odpadów, gospodarowania odpadami, emisji zanieczyszczeń do powietrza, gospodarki wodno-ściekowej oraz emisji hałasu. Wskazano także odkryte podczas audytu wejścia punkty do naprawy. W podsumowującym audyt wejścia sprawozdaniu prowadzący zakład może przeczytać m.in.:

W wyniku przeprowadzonego audytu stwierdzono prawidłowe i terminowe sporządzanie dokumentacji, w tym składanie sprawozdań z zakresu wytwarzanych i przetwarzanych odpadów. Karty przekazania odpadów oraz karty ewidencji odpadów wystawiane były w sposób zgodny z zasadami.

Odpady gromadzone są w wyznaczonych miejscach magazynowania odpadów oraz w sposób niezorganizowany w miejscach niespełniających wymogów magazynowania odpadów wynikających z obowiązujących przepisów. Odpady magazynowane były nieselektywnie, w nieładzie, jak również w sposób umożliwiający przenikanie zanieczyszczeń do środowiska. Większość miejsc magazynowania oraz pojemników nie była oznakowana. Niektóre z pojemników posiadały wyraźne uszkodzenia. Pojemniki z odpadami płynnymi nie były w należyty sposób zabezpieczone przed możliwością zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód. Miejsca magazynowania odpadów nie były tożsame z ustalonymi w pozwoleniu zintegrowanym.

Prowadzący instalację winien kompleksowo przeanalizować tematykę gospodarowania odpadami celem uporządkowania miejsc magazynowania odpadów, ich właściwego oznakowania, zabezpieczenia przed wpływem czynników atmosferycznych oraz zweryfikowania zapisów pozwolenia zintegrowanego.

Sprawozdania o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat a także raport przedkładany za pośrednictwem KOBIZE zostały sporządzone właściwie i złożone terminowo.

Prowadzone pomiary kontrolne w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza wskazują na dotrzymywanie warunków ustalonych w pozwoleniu zintegrowanym, wskazuje się jednak, że stężenia pyłu i tlenków azotu są wyższe niż te, które będą obowiązywały po roku 2024. Należy zatem podjąć intensywne działania w celu wyeliminowania przyszłych przekroczeń wartości dopuszczalnych lub przedłużenia odstępstwa.

Wątpliwości budzi wyłączenie poza instalację części procesów. Zagadnienie to należy odrębnie przeanalizować i podjąć decyzję co do ewentualnego objęcia pozwoleniem powyższych źródeł emisji zanieczyszczeń.

Zakład powinien w ramach monitoringu wykonywać coroczną ocenę zgodności z warunkami określonymi w pozwoleniu, a jej wyniki przekazywać do 15 marca organowi wydającemu pozwolenie oraz WIOŚ. Należy zweryfikować, czy ocena taka była wykonywana, a jej wyniki przekazywane organom oraz dopilnować, aby kolejne oceny wykonywane były należycie i terminowo.

Zagadnienia dotyczące wód opadowych i roztopowych uwzględnione są w pozwoleniu zintegrowanym. Z przedstawionej dokumentacji nie wynika jasno, czy wody opadowe i roztopowe oczyszczane są w separatorach i piaskownikach, a jeśli takowe istnieją, czy przechodzą wymagane przepisami prawa przeglądy i czyszczenia.

Niewłaściwie prowadzone magazynowanie odpadów może być przyczyną przedostawania się odcieków do kanalizacji deszczowej zmieniając tym samy charakter wód opadowych i czyniąc z nich ścieki przemysłowe, których odprowadzanie do wód jest możliwe po uprzednim uzyskaniu pozwolenia wodnoprawnego.

Ścieki socjalne i przemysłowe odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Odprowadzanie ścieków bytowych uwzględnione zostało w umowie z przedsiębiorstwem komunalnym, nie obejmuje ona jednak swoim zakresem ścieków przemysłowych. Podkreślić trzeba, że odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji będącej własnością innego podmiotu wymaga również uzyskania zgody wodnoprawnej w postaci pozwolenia.

Wartości dopuszczalne dla emisji hałasu do środowiska ustalone zostały w pozwoleniu zintegrowanym. Szczegółowej analizy wymaga identyfikacja źródeł hałasu oraz ustalenie mocy akustycznej urządzeń. Należy również przyjrzeć się otoczeniu zakładu i zweryfikować prawidłowość lokalizacji terenów chronionych akustycznie.

W powyższym podsumowaniu skupiono się głównie na wymaganiach, których wypełnianie przez prowadzącego instalację budzi zastrzeżenia. Stwierdza się zatem, iż w przypadku niezapowiedzianej kontroli, wobec Zakładu i jego pracowników mogą zostać wyciągnięte konsekwencje, w postaci pociągnięcia do odpowiedzialności karnej lub administracyjnej.

Zespół Kancelarii Ekologicznej przeanalizował dokumentacje i orzecznictwo w sprawie dotyczącej kilkukrotnego porzucenia dużych ilości odpadków zwierzęcych (takich jak: kości, mostki, szyje). Została opracowana opinia przez Pana Marcina Kaźmierskiego. Podstawę opinii stanowiły odpowiedzi na pytania mające na celu ustalenie charakteru znalezionych resztek zwierzęcych oraz określenie rangi zdarzenia w świetle prawa oraz z punktu widzenia ochrony środowiska. Autor opinii jako główne źródło informacji o porzuconych odpadach wykorzystał faktury od firm zajmujących się ich odbiorem, na których przedstawiona została klasyfikacja porzuconego produktu, jego ilość oraz kategoria produktu ubocznego pochodzenia zwierzęcego. W oparciu o zgromadzone dokumenty, a także akty prawne, określono ogólny charakter porzuconych resztek zwierzęcych.

W rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1987, 1954, z 2017 r. poz. 785, 1566) ustalono, iż pozostawione resztki poubojowe stanowią odpad. Na podstawie materiałów, takich jak zdjęcia stwierdzono, iż owe resztki, zostały pozostawione przez jednego sprawcę celowo, na co wskazywała powtarzalność zdarzenia oraz miejsca. Autor opinii, bez wyników badań laboratoryjnych, nie był w stanie jednoznacznie określić specyfiki znalezionych odpadów. Korzystając jednak z charakterystyki stworzonej przez wyspecjalizowaną firmę zajmującą się utylizacją odpadów oraz z faktu, że w momencie zlokalizowania resztki te były już w znacznym stopniu rozkładu, w postaci półpłynnej i wydzielały bardzo nieprzyjemny zapach, można było stwierdzić, iż stanowiły one odpad niebezpieczny, a ich cechy mogły powodować zagrożenie epidemiologiczne oraz mogły wywołać negatywny wpływ na stan środowiska (wód, gleb).

Wielokrotne porzucenie tak dużej ilości odpadów zwierzęcych mogło być przyczyną istotnego obniżenia jakości środowiska.

Autorka: Natalia Kubiak, Kancelaria Ekologiczna

Jednym z zadań Kancelarii Ekologicznej w ostatnim czasie było opracowanie instrukcji poboru próbek dla pracowników elektrociepłowni. Była to instrukcja dotycząca poboru próbek węgla oraz mieszaniny składającej się z żużla i popiołu. Głównym celem było proste i przejrzyste wyjaśnienie metodyki poprawnego poboru próbek, co z kolei stanowi podstawę do poprawnego przeprowadzenia ich analizy. Pobór oraz analiza próbek to podstawa procesu monitorowania i raportowania emisji dwutlenku węgla. Obowiązek przeprowadzenia monitorowania i raportowania wynika z uczestnictwa przedsiębiorstwa we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji. Prowadzenie dokładnego i przejrzystego monitorowania oraz wiarygodnej sprawozdawczości w zakresie gazów cieplarnianych stanowi podstawę dla prawidłowego funkcjonowania systemu, który ma zapewnić porównywalność emisji dwutlenku węgla w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

Pierwsza część instrukcji obejmowała informacje podstawowe takie jak: zakres odpowiedzialności przeprowadzenia konkretnych procedur, a także wyjaśnienie podstawowych definicji i opis urządzeń do wykonania poboru.

Podstawę merytoryczną treści instrukcji stanowiły normy: PN-G-04502:2014-11 „Węgiel kamienny i brunatny. Pobieranie i przygotowywanie próbek do badań laboratoryjnych” oraz 81/623-01 „Popioły lotne i żużle z kotłów opalanych węglem kamiennym i brunatnym. Pobieranie i przygotowanie próbek”.

Określono, jaka powinna być minimalna masa próbek, jaka powinna być ich liczba oraz z jaką częstotliwością próbki powinny być pobierane (z rozgraniczeniem na próbki pierwotne i próbki ogólne).

W instrukcji wytłumaczono także, w jaki sposób powinno tworzyć się próbki gotowe do badań laboratoryjnych, jak powinno się je przechowywać, oznaczać, pakować i transportować.

Do treści instrukcji stworzono także wzory tabel, harmonogramów i zawieszek w celu ułatwienia próbkobiorcom poprawnego poboru.

Podsumowaniem działań było szkolenie, które przeprowadziła Kancelaria Ekologiczna. Pracownicy elektrociepłowni zostali przeszkoleni z zakresu zawartego w instrukcji.

Autorka: Natalia Kubiak, Kancelaria Ekologiczna

Opracowywanie wniosków o udzielenie pozwoleń emisyjnych to jedna z podstawowych działalności Kancelarii Ekologicznej. W ostatnim czasie sporządzono wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów dla jednego z dużych zakładów zajmujących się produkcją oraz obróbką płyt drewnopochodnych. Znaczna część omawianego zakładu objęta jest pozwoleniem zintegrowanym (stanowi instalację IPPC). Wnioskiem o udzielenie pozwolenia na wytwarzanie odpadów objęto pozostałą część zakładu. Przy tworzeniu opracowania posłużono się wcześniejszą decyzją udzielającą (jeszcze wtedy) całemu zakładowi pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Przedstawione w omawianej decyzji wnioskowane ilości odpadów przewidzianych do wytworzenia w ciągu roku pomniejszono o te, które objęte są pozwoleniem zintegrowanym, a pozostawiono te, które dotyczą instalacji objętej wnioskiem.

W styczniu 2013 roku weszła w życie nowa ustawa o odpadach, a wraz z nią zaszły także zmiany w ustawie Prawo Ochrony Środowiska. Regulacje dotyczące pozwoleń na wytwarzanie odpadów ujęto w art. 180a p.o.ś., a nie tak jak wcześniej – w ustawie o odpadach. Zaszły również zmiany w zakresie kodów odpadów objętych wnioskiem. Obecnie pozwoleniem na wytwarzanie odpadów objęte muszą być tylko te odpady, które powstają wskutek funkcjonowania instalacji objętej wnioskiem. W związku z tym, że poprzednia decyzja udzielająca zakładowi pozwolenia wydana była jeszcze na zasadach regulowanych starą ustawą o odpadach z 2001 r., obejmowała ona wszystkie odpady powstające na terenie zakładu, łącznie z takimi, które powstawały wskutek działalności pobocznych.

W związku z powyższym w nowym wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów dla zakładu produkcji oraz obróbki płyt drewnopochodnych uwzględniono tylko te odpady, które są generowane wskutek funkcjonowania konkretnej instalacji objętej wnioskiem. Pominięto – znajdujące się we wcześniejszej decyzji – odpady z grup 15 (odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach), 16 (odpady nieujęte w innych grupach) i 17 (odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) omówione w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów. Są to odpady powstające na terenie zakładu, ale niezwiązane bezpośrednio z funkcjonowaniem instalacji objętej danym wnioskiem.