Pozwolenie zintegrowane – decyzje, które pozwalają kompleksowo kontrolować wpływ instalacji na środowisko

Pozwolenie zintegrowane to rodzaj decyzji administracyjnej uprawniającej do eksploatacji instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Decyzja ta regulowana jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2025.647) i co ważne wydawana jest dla instalacji, nie dla podmiotu prowadzącego działalność. Oznacza to, że adresatem decyzji jest co prawda prowadzący instalację (podmiot), ale przedmiotem pozwolenia jest zawsze konkretna instalacja i jej eksploatacja.

Pozwolenie zintegrowane to kompleksowy dokument, który łączy w sobie różne wymagania dotyczące ochrony środowiska, takie jak:

• ochrona powietrza;
• gospodarka wodno-ściekowa;
• gospodarka odpadami;
• ochrona przed hałasem;
• monitoring poszczególnych komponentów środowiska;
• najlepsze dostępne techniki (BAT);
• sposoby zapobiegania emisjom do gleby, ziemi i wód gruntowych.

Pozwolenie zintegrowane zostało wprowadzone do europejskiego systemu prawnego na mocy Dyrektywy Rady nr 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r., dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, znanej jako dyrektywa IPPC (ang. Integrated Pollution Prevention and Control). Stąd też instalacje wymagające uzyskania pozwolenia zintegrowanego określa się jako instalacje IPPC. W Polsce przepisy ww. dyrektywy zaczęły obowiązywać po przystąpieniu do Unii Europejskiej i zostały wdrożone przez ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. W 2010 r. Dyrektywa IPPC została zastąpiona nową regulacją – Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 2010/75/UE z 24 listopada 2010 r., określaną jako Dyrektywa IED, która dotyczy emisji przemysłowych.

Rodzaje instalacji, dla których wymagane jest uzyskanie pozwolenia zintegrowanego określone zostały w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. poz.1169).

Wymagana dokumentacja

Pozwolenie zintegrowane wydawane jest na wniosek prowadzącego instalację. Skuteczne przeprowadzenie procedury uzyskania pozwolenia zintegrowanego wymaga skompletowania właściwej dokumentacji. Pozwolenie zintegrowane wydawane jest na czas nieoznaczony.

Do wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego należy dołączyć:

1. Dokument potwierdzający, że wnioskodawca jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym, jeżeli prowadzący instalację nie jest osobą fizyczną – to tzw. wypis z Krajowego Rejestru Sądowego.
2. Streszczenie wniosku sporządzone w języku niespecjalistycznym.
3. Opłatę skarbową za wydanie decyzji.
4. Opłatę rejestracyjną.
5. Pełnomocnictwo (jeśli prowadzący instalację ustanowił pełnomocnika w sprawie).
6. Opłatę za pełnomocnictwo (jeśli prowadzący instalację ustanowił pełnomocnika w sprawie).
7. Operat przeciwpożarowy spełniający wymagania określone w 42 ust. 4b pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (jeśli eksploatacja instalacji związana będzie z wytwarzaniem lub przetwarzaniem lub zbieraniem odpadów).
8. Postanowienie, o którym mowa w art. 42 ust. 4c ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (jeśli eksploatacja instalacji związana będzie z wytwarzaniem lub przetwarzaniem lub zbieraniem odpadów).
9. Zaświadczenia o niekaralności prowadzącego instalację:
   1. za przestępstwa przeciwko środowisku,
   2. będącego osobą fizyczną albo wspólnika, prokurenta, członka rady nadzorczej lub członka zarządu prowadzącego instalację będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej za przestępstwa, o których mowa w art. 163, art. 164 lub art. 168 w związku z art. 163 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2025 r. poz. 383) (jeśli eksploatacja instalacji związana będzie z wytwarzaniem lub przetwarzaniem lub zbieraniem odpadów).
10. Kopię programu zapobiegania awariom, o którym mowa w art. 251, lub kopię raportu o bezpieczeństwie, o którym mowa w art. 253, jeżeli były opracowane.
11. Raport początkowy o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych tymi substancjami, zwany dalej „raportem początkowym” (załączany w przypadku, gdy eksploatacja instalacji obejmuje wykorzystywanie, produkcję lub uwalnianie substancji powodującej ryzyko oraz występuje możliwość zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na terenie zakładu).

Wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego składa się w postaci papierowej w jednym egzemplarzu. Do wniosku należy przedłożyć również jego zapis w postaci elektronicznej na informatycznych nośnikach danych.

Organem ochrony środowiska uprawnionym do wydania decyzji jest starosta lub marszałek województwa. W szczególnych przypadkach organem może być regionalny dyrektor ochrony środowiska. Dotyczy to tych instalacji, które znajdują się na terenach zamkniętych, np. terenach kolejowych, wojskowych, ustalonych przez Ministra Obrony Narodowej.

Warto pamiętać, że brak jakiegokolwiek ww. dokumentu skutkuje wstrzymaniem procedury administracyjnej do czasu jego dostarczenia. Niepełna dokumentacja może prowadzić do wydłużenia postępowania, dlatego istotne jest, aby już przy składaniu wniosku zadbać o jej pełność i prawidłowość. Starannie opracowane załączniki usprawniają przebieg procedury administracyjnej oraz ograniczają ryzyko wezwania do jego uzupełnienia bądź pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Podsumowanie

Pozwolenia zintegrowane stanowią kluczowy instrument ochrony środowiska, zapewniający, że eksploatacja instalacji przemysłowych odbywa się zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Łącząc w sobie wymagania dotyczące emisji do powietrza, wody, gleby oraz gospodarowania odpadami, pozwalają kompleksowo kontrolować wpływ instalacji na środowisko. Szczególną rolę w tym systemie pełnią konkluzje BAT, które wyznaczają standardy techniczne i organizacyjne dla poszczególnych branż. Dzięki nim warunki pozwoleń są jednolite, przejrzyste i oparte na najlepszych dostępnych rozwiązaniach. Dla przedsiębiorców uzyskanie lub aktualizacja pozwolenia zintegrowanego oznacza nie tylko obowiązek dostosowania się do wymogów prawa, lecz także szansę na modernizację instalacji, poprawę efektywności oraz wzmocnienie pozycji rynkowej poprzez wdrażanie nowoczesnych i bardziej przyjaznych środowisku technologii.

Zachęcamy do poszerzenia wiedzy na temat pozwoleń zintegrowanych i konkluzji BAT oraz prześledzenia serii artykułów o tej tematyce. Znajdziesz je na stronie Akademii Przemysłu i Środowiska.

Podstawa prawna

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi proces wydawania pozwoleń zintegrowanych są: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2025.647), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. poz.1169) oraz ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2024 r. poz. 572).